Elzas oh Alsace
Bij het woord Elzas droom ik weg, ik zie charmante bloemendorpjes, vakwerkhuizen, ik denk aan Duitsland en aan Frankrijk, ik krijg de smaak van Gewurztraminer in de mond. De wijnstreek Elzas is zo het bezoeken waard! Recent heb ik dit dan ook weer gedaan, dit korte tripje gaf mij dan ook inspiratie voor mijn eerste blog.
Ik neem je mee naar het verleden van de Elzas, streekgerechten, de druivenrassen, de wijnbouw en ik geef je tot slot nog een culinaire tip.
Veel leesplezier!
De geschiedenis van de Elzas
Rijdend door de Alsace waan je je soms in Frankrijk en soms in Duitsland. In mijn optiek komen de charmes van beide landen hier bijeen in dit prachtige en dromerige gebied. De fachbau (vakwerk huizen) kleuren het straatbeeld en doen je aan Duitsland denken, ook de wegwijsborden vertonen Duits aandoende namen zoals Turckheim en Eguisheim.
Hoe komt dit nou, hoor ik je denken... Zoals je op de kaart kan zien ligt de streek tegen Duitsland aan.
Zonder je nu een hele geschiedenisles op te dissen, kan ik je vertellen dat in de afgelopen 400 jaar dit gebied zes keer van nationaliteit is gewisseld van Duits naar Frans. Dit verklaart de mengelmoes van Franse en Duitse invloeden.
Streekgerechten Elzas
De keuken is rustiek en stevig te noemen.
Gerechten als tarte flambée (flammkuchen), choucroute (zuurkool), spätzle en munster kaas zijn enkele specialiteiten van de regio, welke trouwens mooi combineren met de elegante en levendige wijnen die hier gemaakt worden.
Geniet eens van een munsterkaas met een glas Gewurztraminer of probeer de flammkuchen met een Pinot Blanc!
Wil je meer lezen over de streekproducten van de Elzas of zelf een keer flammkuchen maken, de onderstaande linkjes helpen je.
https://www.tourisme-alsace.com/nl/de-streekproducten/
http://marcelineke.nl/recept-elzasser-specialiteit-flammkuchen/
De druivenrassen van de Elzas
Goed nu terug naar de wijn...
De Elzas staat bekend om zijn monocepages, wijnen van 1 druivenras.
De "edele" rassen zijn; Riesling, Pinot Gris, Gewurztraminer en Muscat, het verzoek om Pinot Noir hier nog aan toe te voegen ligt er...
Verder kom je Pinot Blanc, Sylvaner Auxerrois, Sauvignon Blanc, Chardonnay en Chasselas tegen. Ook kun je tegen de termen Edelzwicker en Gentil tegen komen, lees je dit op het etiket dan weet je dat de wijn gemaakt is van meerdere druivenrassen, wat vrij uitzonderlijk is in de Elzas. Wil je dit proberen kies dan voor de Gentil deze bestaat voor minstens 50% uit de edele rassen.
De Elzas maakt ook Cremant de Alsace volgens de methode traditionelle, oftewel op dezelfde manier als in het Champagne gebied. Het verschil met de Champagne ligt hem in de bodem (dat leg ik nog wel een keer uit...) en in de toegestande druiven voor dit vrolijke sapje. In de Alsace maakt men de cremants vaak van Pinot Blanc, Riesling, Chardonnay, Pinot Gris en Pinot Noir.
De cremants laten zich typeren als aromatisch, strak mineraal, een mondvol die nog even gezellig blijft hangen.
Proberen dus!
Grand cru's van de Elzas
De grand cru’s van de Elzas mogen enkel gevinifieerd worden van de edele rassen uit de Elzas. De Grand Cru’s hebben betrekking op de wijngaard en niet op de wijnboer (zoals in de Bordeaux).
De classificatie is gebaseerd op de speciale ligging van de wijngaard en de bodemkwaliteit.
Deze edele of nobele druiven mogen enkel gebruikt worden voor Vendange Tardive wijnen en de Selection de Graines Nobles. De eerste is een wijn van overrijpe/suikerrijke druiven, de 2e is een bijzondere en ook zeker de moeite waard om gedurende een wijnproeverij de revue te laten passeren! Wat een smaakexplosie beleef je dan! Deze druiven zijn aangetast door de Botrytis Cinerea (oftewel een schimmel), onder de juiste omstandigheden (dit leg ik een keer in een andere blog uit anders wordt het te lang...) zorgt de schimmel dat de schil van de druif poreus wordt en hierdoor vocht verliest, het sap dat achterblijft is zeer geconcentreerd en heeft zeer typische aroma's ontwikkeld.
Proeven dus!
Nog een stiekeme tip... wist je dat het voor wijnen uit de Elzas verplicht is om in een Flûte d'Alsace (lange slanke wijnfles) door het leven te gaan? Ben je nou op een wijnproeverij waar je wijn blind proeft, maar men schenkt voor je neus, nou dan weet je dit maar vast...
Wijnbouw in de Elzas
De wijnbouw in de Elzas vindt vooral plaats in de Haut-Rhin (ten zuiden van Strassbourg) in het Noorden van de Elzas vindt je rondom Cleebourg en Wissembourg ook nog wijnbouw, zometeen meer over een wijnproeverij bij de cave de Cleebourg.
Tussen de 50e en 30e breedtegraad vind je idealiter de beste gebieden voor wijnbouw. Strassbourg ligt op de 48e breedtegraad, wat zou doen vermoeden dat het klimaat in de Elzas relatief koel zou moeten zijn. Dit is echter niet het geval...
De magie zit hem in de bergketen de Vogezen, waar de Elzas achter schuilt. In Colmar (wijnhoofdstad) zijn er door de Vogezen net zoveel zonuren als in het zuidelijke Perpignan (Roussillon).
Dus een plekje waar de druiven optimaal rijp kunnen worden, door enerzijds de zonuren overdag en de afkoeling s ‘nachts rijpen ze weer niet te snel maar evenwichtig. Dit komt de aromavorming, de suiker- en zuurbalans, de rijping van de schillen, pitten en takjes ten goede, wat zorgt voor een fijne wijn in het glas.
Van oudsher is er veel versnippering in de Elzas, dit heeft ervoor gezorgd dat bijna ieder dorp zijn eigen Cave Cooperative had. Heden dage wordt dit weer minder, maar kleinschaligheid is nog steeds dat wat de klok slaat.
Wijnproeverij Elzas
Recent heb ik een wijnproeverij bijgewoond bij de cave de Cleebourg. Ik heb hier een doorsteek van het brede assortiment mogen proeven. De wijnen naast elkaar gaven een mooi beeld van de verschillende karakteristieken van de verschillende druivenrassen. De medewerkers waren uiterst vriendelijk en behulpzaam, al blijft de Engelse taal een uitdaging, maar met een mengsel van Frans, Duits en Engels kom je een heel eind. Ben je in de buurt van Cleebourg dan is het zeker de moeite waard om hier te gaan proeven. De vraag of ik wijnen gekocht heb bij de cave de Cleebourg? Nee dat heb ik niet...
Er is nog 1 ding dat ik je wil meegeven voor dat ik ga afsluiten en dat is als je in het noorden van de Elzas verblijft en dan specifiek in Niederbronn les Bains, ga dan alsjeblieft eten bij L'atelier du Sommelier, ik beloof je daar geef je jezelf echt een cadeau mee! De bevlogenheid van de eigenaar op het gebied van mooi eten en mooie wijnen en de drang om buiten de gebaande paden te gaan is ware verwennerij! oh en de kaaskar, mon Dieu!
http://www.atelierdusommelier.com/
Ik kan nog wel pagina's door gaan over deze mooie streek, maar ik geloof dat ik dit beter via een ander medium kan doen, lees een boek misschien.
Nog beter ga zelf lekker op reis naar de Elzas en dompel je onder in alle heerlijkheid die daar te vinden is.
Ik heb middels mijn blog, je wat feitjes en tips willen bij brengen. Heb je leuke aanvullingen of anekdotes dan hoor ik graag van je!
Wil je een keer in persoon meer over wijn te weten komen, neem dan een kijkje op de agenda of er wat voor je bij staat!
https://www.vinorosy.nl/agenda/
Met een vinologisch groetje
Suzanne aka Vinorosy
Reactie schrijven